Ważnym elementem instalacji wentylacyjnych są przepustnice powietrza. W zależności od pełnionych funkcji przepustnice dzielą się na: regulujące, zamykające i odcinające - przełączające źródło powietrza w instalacji wentylacyjnej.
Sposób wykonania decyduje o klasie szczelności przepustnicy. Szczegółowe informacje o wymaganiach odnośnie szczelności przepustnic zawiera norma PN-EN 1751:2002 Wentylacja budynków – Urządzenia wentylacyjne końcowe – Badania aerodynamiczne przepustnic regulacyjnych i zamykających.
Szczelność przepustnic odnosi się zarówno do zatrzymywania przepływu powietrza względem otoczenia jak i wewnątrz instalacji :
1. Szczelność w odniesieniu do środowiska zewnętrznego instalacji wentylacyjnej:
Charakteryzuje poziom przecieku powietrza z kanału do otoczenia przez łączenia instalacji oraz stopień zaciągania powietrza z otoczenia do wnętrza kanału.
Wielkość tą opisują klasy szczelności A, B, C i D.
2. Szczelność zamkniętej przepustnicy
Określa ilość powietrza przepływającego przez zamkniętą przepustnicę w odniesieniu do powierzchni zamkniętego kanału. Nieszczelność ta jest opisywana poprzez klasy 0-4.
W wypadku klasy 0 szczelność nie jest wymagana. Klasy 0 i 1 przewidziane są dla przepustnic regulacyjnych. Najwyższa, 4 klasa dotyczy bardzo szczelnych przepustnic odcinających.
Rysunek nr 1
Przepustnica zamykająca DASL
Typy przepustnic – zależnie od rodzaju płaszczyzny
• Przepustnice zamykające – w ofercie Alnor są to: DAS, DASL, DAS-PVC i DAS-CV
W przepustnicach zamykających montowana jest pełna płaszczyzna zamykająca, która od krawędzi rurociągu ma 2 mm szczelinę.
Dodatkowym atutem w przepustnicach DAS / DASL – jest idealna krawędź płaszczyzny, oraz przetłoczone miejsce na trzpień poprawiające wygląd i właściwości użytkowe przepustnicy.
Dużym plusem jest wzmacnianie płaszczyzny przepustnic - przetłoczonym deklem.
Wykonywane są tak przepustnice od d-355 – w których dodatkowo wykorzystywany jest trzpień 8 x 8 biegnący przez całość przepustnicy.
Rysunek nr 2
Przepustnica regulacyjna DATL
• Przepustnice zamykające szczelne – w ofercie Alnor są to m.in.: DAT i DATL
Przepustnice szczelne DATL zapewniają klasę szczelności 4. Najwyższą klasę szczelności potwierdza raport z badania wykonanego przez Instytut Inżynierii Cieplnej i Ochrony Powietrza Politechniki Krakowskiej.
Przedmiotem badań było: Wykonanie badania szczelności wew. przepustnicy DATL-315 wg PN-EN1751. Raport dostępny jest na stronie internetowej www.alnor.com.pl.
Rysunek nr 3
Przepustnice zastawkowe DAOSL
• Przepustnice z mechanizmem zastawkowym – DAOS, DAOSL i DSOQW-A
Płaszczyzna motylkowa / zastawkowa– powodująca przepuszczanie powietrza tylko w jedną stronę.
Testowanie DAOS/ i DAOSL na klasę szczelności wykazało że są one blisko klasy 2 – jak na przepustnice bez dodatkowych uszczelnień
i prześwitami w miejscach łączenia lamelek – bardzo dobrze.
Wykresy szczelności przepustnic DATL i DAOSL przedstawione zostały poniżej:
Wykres nr 1
Wykres szczelności przepustnicy DATL
Wykres nr 2
Wykres szczelności przepustnicy DAOSL
• Przepustnice regulacyjne – w ofercie Alnor są to: DAR i DARL
Przepustnice regulacyjne służą do regulowania instalacji wentylacyjnej, tak by uzyskać wymagane przepływy. Płaszczyzny przepustnic są zaprojektowane, w taki sposób by umożliwić określony przepływ powietrza nawet przy zamkniętej przepustnicy. Płaszczyzna regulacyjna przepuszczająca około 30% powietrza w rurociągu.
Przepustnice DAP i DAPL wyposażone są w płaszczyznę regulacyjną
z płaszczyzną perforowaną. Największym atutami jest 30% przepływ powietrza który jest idealnie rozproszony w płaszczyźnie kanału. Brak jest zawirowań powietrza i wyrównane ciśninie.
Rysunek nr 4
Przepustnice soczewkowe GBL
• Przepustnice soczewkowe – potocznie „Irys” - GBL
Płaszczyzna soczewkowa – umożliwia doskonałą płynną regulacje
i przepływ od 30 do 100% powierzchni otwarcia. Dodatkowe króćce umożliwiają podłączenie miernika przepływu.
Zaletą przepustnic tego typu jest mniejszy hałas przy przepływie powietrza o dużej prędkości niż w przepustnicach standardowych.
• Przepustnice wielopłaszczyznowe – DSQW, DSQW-A, DASQ i DASQL
W przepustnicach wielopłaszczyznowych elementem zamykającym jest profil o wysokości 100 mm poruszany za pomocą kół zębatych.
Stosowany jest w większych przekrojach i średnicach kanałów w których duże ciśnienie i przepływ powietrza uniemożliwiałby otwieranie się i zamykanie płaszczyzny.
Przepustnica DSQW-A możliwa jest też do wykonania w klasie szczelności 2 i 4 – jednak jest to wykonywane wyłącznie na zamówienie ze specjalnych prefabrykatów innych niż umieszczonych w Katalogu Technicznym Alnor.
Rysunek nr 5
Przepustnice wielopłaszczyznowe DSQW
• Przepustnice trójnikowe - DATVL i DVTML
Trójnikowa przepustnica umożliwia płynne i łatwe przełączanie źródeł skąd ma być czerpane powietrze.
Bardzo często stosowana jest w instalacjach rekuperacyjnych w których w zależności od potrzeb powietrze czerpane jest z czerpni ściennej lub gruntowego wymiennika ciepła. Oszczędza czas i ułatwia podłączenie sterowania elektrycznego.
Rysunek nr 6
Przepustnice trójnikowe DATVL
• Przepustnice gilotynowe - GK i GKL
Przepustnica gilotynowa umożliwia czyszczenie instalacji kanałowej wentylacyjnej zarówno przez szczotki jak i roboty. Działa poprzez przesuwnie się w górę i w dół płaszczyzny – która otwiera bądź zamyka rurociąg.
Z uwagi na konstrukcję zajmuje znacznie więcej miejsca do dokoła rurociągu gdyż płaszczyzna wychodzi znacznie poza jego obrys.
Rysunek nr 7
Przepustnice gilotynowe GKL
Mechanizmy do regulacji przepustnic
W zależności od potrzeb, zasobności portfela oraz dysponowania narzędziami mamy wiele możliwości zakupu i budowy przepustnic.
• KIT-DS-100-630 - Wykorzystywane w DAS, DASL, DAT, DARL
Składa się z kilku elementów – można dać zdjęcia, oraz info których ile trzeba do zbudowania przepustnicy.
Plusami są możliwość izolacji do 50 mm za dalszą możliwości płynnej regulacji. średnice od 400 mm wyposażone są rączkę KIT-DS-H ułatwiającą zamykanie i otwieranie mechanizmu.
Z wykorzystaniem mechanizmu tego i przerobieniu wykonywany jest DASM, gdzie możliwy jest montaż siłownika elektrycznego sterującego przepustnicą.
• KIT-DSKS - Wykorzystywany w przepustnicach DASH i DARH
Jest to mechanizm o najprostszej konstrukcji przygrzewany bezpośrednio do obudowy – wykorzystywany w instalacjach gdzie najważniejsza jest mechanizmu wpływająca na cenę przepustnicy.
W zależności od rozmiaru przepustnicy stosujemy KIT-DSKS-145 dla średnic od 80 do 160 mm, oraz KIT-DSKS-195 dla średnic od 150 do 315 mm.
• KIT-DSKKS
Alnor nie wykorzystuje go w swoich przepustnicach. Jest często stosowany przez firmy produkujące przepustnice – jest kompromisem pomiędzy mechanizmem KIT-DS-100-630 a KIT-DSKS.
Występuje też w wersji kwasoodpornej do systemów wentylacyjnych wykonywanych w tym materiale.
• KIT-DS-PVC - Wykorzystywany do przepustnic DAS-PVC i DAR-PVC
Mechanizm stosowany do średnic od 80 do 315 mm – gdyż trzpienie są wykonane z plastiku i wytrzymują małe obciążanie mechaniczne.
Wykorzystywany jest też do małych przepustnic prostokątnych o wymiarach do 300 x 300 mm.
Bardzo estetyczny i funkcjonalny mechanizm – którego największymi zaletami są: możliwość wykorzystania w elementach kwasoodpornych lub aluminiowych, najłatwiejszy montaż do przepustnic do którego wystarcza wykonanie2 otworów w obrysie przepustnicy i rzycie wkrętów samowiercących WGO.
Doskonały produkt do mniejszych średnic nawet od 50 mm – stosowany w przepustnicach FLX-DAS i FLX-DAT – systemu FLX-REKU do rozprowadzenia powietrza w podłogach i stropach.
• KIT-DS-CV Wykorzystywany przy przepustnicach DAS-CV, DAR-CV, DAP-CV
Posiada 55 milimetrową wypustkę umożliwiającą stosowanie izolacji, w której jednak należy uszczelnić dodatkowo przestrzeń pod mechanizmem. Plastikowe trzpienie umożliwiają produkcję przepustnic do średnicy 315 mm.
Największą zaletą mechanizmu jest szybki demontaż pokrętła – dzięki czemu stwarzamy sobie w 3 sekundy możliwość montażu siłownika.
Najczęściej stosowany gdy ze względu na koszty najpierw stosowane są przepustnice ręczna a dopiero w czasie użytkowania instalacji wentylacyjnej podłączane są siłowniki i sterowanie do nich.
• KKS-2 - Wykorzystywany do budowy stalowo-aluminiowych przepustnic wielopłaszczyznowych prostokątnych DSQW i okrągłych DASQ i DASQL.
Montowany jest poprzez wsuniecie „łapek” w profil PQ który stanowi obramowanie przepustnicy.
Do pełnego wykorzystanie konieczne jest dołożenie Pręta 10x10 mm który wsuwany jest do koła QKZ i tulei, oraz środka rączki mechanizmu.
Przepustnice mogą być sterowane ręcznie, bądź przy użyciu siłowników.
O wyborze stosowanych przepustnic decyduje wiele czynników – szczelność instalacji, to czy pewne pomieszczenia maja mieć odcinaną wentylację w przypadku gdy nie są użytkowane, czy tylko maja regulować przepływ powietrza.
Również użyte mechanizmy decydują o szerszym lub mniejszy zastosowaniu i łatwości dalszych prac instalacyjnych – oraz o kosztach samej instalacji.
