Wentylacja laboratorium

 

Wentylacja w laboratorium - wymagania

Wentylacja w laboratorium jest niezbędna dla zapewnienia bezpieczeństwa i komfortu pracy pracowników oraz dobrej jakości powietrza podczas przeprowadzonych badań produktowych. W zależności od sposobu wykorzystania pomieszczenia laboratoryjne dzielimy na kilka grup, do których należą laboratoria:

• chemiczne,
• biologiczne,
• medyczne,
• przemysłowe,
• mikrobiologiczne itp.

Zależnie od wykorzystanej technologii badawczej, jak i procesów realizowanych w laboratoriach, wymaganym jest utrzymywanie ścisłych parametrów środowiskowych w pomieszczeniach. Do parametrów tych należą: temperatura, ciśnienie oraz wilgotność. Szczegółowa analiza takich pomieszczeń oraz badania przeprowadzone przez ekspertów pozwalają na określenie innych ważnych kwestii, które mają wpływ na komfort i bezpieczeństwo pracy użytkownika, przy zachowaniu powyższych kluczowych parametrów.

Do najważniejszych kwestii wymienionych powyżej należą w szczególności: wzrost liczby wymian powietrza w stosunku do np. pomieszczenia biurowego, które zwykle przyjmuje się jako 4 wymiany powietrza w biurze. W przypadku pomieszczeń laboratoryjnych parametr ten zmienia się na ogół do 10 razy na godzinę. W przypadku wentylacji awaryjnej w pomieszczeniu ilość wymian powietrza może sięgać nawet 20 w/h lub więcej. W powietrzu mogą również znajdować się związki lotne, które są szkodliwe dla zdrowia człowieka.

Trzeba mieć na uwadze, iż wyżej wymienione czynniki, dotyczą jedynie wentylacji bytowej, a w pomieszczeniu laboratoryjnym występują również elementy takie jak:

• dygestoria,
• dociągi miejscowe,
• odciągi ramieniowe,
• odciągi znad urządzeń technologicznych,
• komory laminarne, szafki na odczynniki,
• szafki na chemikalia itp.

Miejsca te wymagają niezależnych wyciągów, które w zależności od specyfiki pracy stanowiska, z nad którego odciągają powietrze, pracują w sposób ciągły lub okresowy. Elementy te są nieodłącznym wyposażeniem każdego laboratorium – wymaga się aby działania, w których wykorzystuje się lub otrzymuje palne, toksyczne lub żrące gazy, bądź ciecze lotne, wykonywać pod wyciągiem.

Wentylacja w laboratorium wykonana z chemoodpornych kanałów i kształtek z PVC

Wentylacja w laboratorium zapewnia wymaganą czystość powietrza oraz wymianę dostosowaną do jego typu. Należy również przeprowadzać kontrolę mikrobiologiczną środowiska laboratoryjnego w celu zabieganiu kolonizacji drobnoustrojów i związków chemicznych na instalacjach wentylacji. Wiąże się to z zapobieganiem zanieczyszczenia badanego produktu na etapie produkcji.

Bakterie i wydzielane związki chemiczne mogą trwale bytować:

• w szczelinach, mikropęknięciach instalacji, w których gromadzi się wilgoć.
• w niedokładnie wyrównanych miejscach połączeń spawanych.
• w uszczelkach wentylacyjnych
• we fragmentach instalacji wentylacji gdzie często występuję kondensacja wody.

Najczęściej występujące zanieczyszczenia powietrza w laboratorium to:

• Drobnoustroje bakteryjne (bakterie, grzyby)
• Endotoksyny bakteryjne,
• Alergeny kurzu,
• Szkodliwe związki chemiczne tj. kwasy, zasady.
• Bioaerozole przenoszone drogą powietrzno-pyłową, osiadające na powierzchniach zewnętrznych instalacji wentylacji.

Nie ma powszechnie akceptowalnych kryteriów oceny zanieczyszczenia biologicznego powietrza w pomieszczeniach innych niż specjalnego przeznaczenia. Można stosować dane literaturowe.

Grupa drobnoustrojów	Dopuszczalna liczebność jtk/m3
	W pomieszczeniach roboczych zanieczyszczonych pyłem organicznym		W pomieszczeniach mieszkalnych i użyteczności publicznej oraz powietrzu atmosferycznym
	całkowita	respirabilna	całkowita	respirabilna
Bakterie mezofilne	100 000	50 000	5000	2 500
Bakterie Gram-ujemne	20 000	10 000	200	100
Promieniowce termofilne	20 000	10 000	200	100
Grzyby	50 000	25 000	5 000	2 500
Czynniki z 3. i 4. grupy zagrożenia1)	0	0	0	0
1) Wg Rozporządzenia MZ [2005]: czynniki 3. grupy zagrożenia – drobnoustroje, które mogą wywoływać u ludzi ciężkie choroby, ale istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia; czynniki 4. grupy zagrożenia – drobnoustroje, które wywołują u ludzi ciężkie choroby i nie istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia.

Tabela 1. Propozycje dopuszczalnej liczebności drobnoustrojów w powietrzu opracowane przez Zespół Ekspertów ds. Czynników Biologicznych Międzyresortowej Komisji ds. NDS i NDN

System wentylacyjny a degradacja materiału

Zanieczyszczenia występujące w pomieszczeniach laboratoryjnych o których wspomniano powyżej w sposób niekorzystny wpływają na materiał z jakiego wykonana jest instalacja wentylacji pomieszczenia.

W celu wyeliminowania degradacji materiału z jakiego wykonana jest instalacja wentylacji zaleca się montaż systemów wentylacji chemoodpornej z tworzyw sztucznych, których odporność na działanie toksycznych substancji chemicznych wydłuża żywotność instalacji oraz zapobiega korozji materiału.

Stosowanie systemu chemoodpornego łączącego w sobie całą gamę produktów, których głównym celem jest utrzymywanie właściwych warunków instalacji wentylacji w pomieszczeniach laboratoryjnych, nie tylko pozwala na zachowanie parametrów pomieszczenia, ale jednocześnie – na ograniczenie zużycia materiału.

 
Sprawdź system wentylacji chemoodpornej >>>

 

Szukasz więcej informacji na temat wentylacji w budynkach przemysłowych? Przeczytaj nasze artykuły:

1. Wentylacja hal basenowych a wentylacja chemoodporna z tworzyw sztucznych
2. Tworzywa sztuczne w wentylacji
3. Spawanie kanałów wentylacyjnych z tworzyw sztucznych
4. Modułowy system TRANS-Quick do odpylania

powrót