Nasady obrotowe montowane są na szczycie kominów jako zakończenie przewodów spalinowych, dymowych i wentylacyjnych. Ich stosowanie ma za zadanie wspomaganie ciągu kominowego oraz ochronę przewodów wentylacyjnych przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi.
Problem zakańczania ciągów wentylacyjnych i szybów kominowych jest często bagatelizowany. Jednak dobrze dobrana nasada kominowa poprawia działanie instalacji wentylacji grawitacyjnej, stabilność ciągu kominowego w kominku oraz wpływa na stały poziom wymiany powietrza w instalacji.
Zaburzenia ciągu kominowego są często konsekwencją lokalnych warunków atmosferycznych, od których zależy przepływ powietrza wokół budynku.
Rys. 1 Nasada obrotowa WD-A-TURBO-K
Zastosowanie nasad kominowych określono w polskim prawie. Podstawowe regulacje zawiera Rozporządzenie ministra infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. „W sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.” Zgodnie z § 143. 1. W budynkach usytuowanych w II i III strefie obciążenia wiatrem, określonych Polskimi Normami, należy stosować na przewodach dymowych i spalinowych nasady kominowe zabezpieczające przed odwróceniem ciągu(…). § 143. 2. Nasady kominowe, o których mowa w ust. 1, należy również stosować na innych obszarach, jeżeli wymagają tego położenie budynków i lokalne warunki topograficzne.
Rys. nr 2
Strefy obciążenia wiatrem wg normy PN-EN 1991-1-4 : 2005
Strefy obciążenia wiatrem zostały opisane w normie PN-EN 1991-1-4 : 2005: „Oddziaływanie na konstrukcje. Część 1–4: Oddziaływania ogólne – Oddziaływania wiatru”. W myśl normy Polskę podzielono na 3 strefy (rys. 2):
• 1 – obejmującą całą środkową Polskę.
• 2 – pas nadmorski,
• 3 – obszar górski na południu.
Rys. 3 Wyrzutnia-czerpnia dachowa VHLA
Nasady stałe wykorzystują energię kinetyczną wiatru do wytworzenia podciśnienia w przewodzie kominowym. Nie zmieniają swego położenia w stosunku do wiejącego wiatru. Nasady te bazują, niezależnie od swej konstrukcji, na zjawisku pojawienia się podciśnienia po stronie zawietrznej przesłony opływanej przez wiatr.
Ich zalety, to: prosta, niezawodna konstrukcja oraz niska cena. Wady, to: uzależnienie od kierunku wiejącego wiatru i niska wydajność.
Ciekawym rozwiązaniem jest wykorzystanie wyrzutnia-czerpnia dachowa VHLA (rys. 3). Może ona służyć zarówno do zakańczania przewodów wentylacyjnych jak i instalacji z gruntowym wymiennikiem ciepła.
Nasady posiadające części ruchome (rys.2), tj. nasady samonastawne i obrotowe, wykorzystują energię wiatru w sposób dynamiczny, który wprawia je w ruch obrotowy albo ustawia w kierunku wiejącego wiatru. Zaletami tych nasad są: wysokie parametry wydajnościowe, estetyczny wygląd , duża niezależność od siły i kierunku wiatru. Wadą natomiast - wyższa cena.
Właściwy dobór nasady sprowadza się do wyboru odpowiedniego typu nasady do konkretnego przewodu kominowego: inne nasady stosuje się na zakończenie przewodów spalinowych, inne dla wentylacji. Chodzi tu głównie o rodzaj nasad, a także materiał. z którego są one wykonane.
Każdy budynek posiada różne przewody kominowe:
Do zakańczania każdego z tych ciągów należy stosować odpowiednio dobrane nasady, szczególnie ważny jest materiał z jakiego wykonano produkt. Od niego zależy trwałość nasady oraz jej prawidłowe funkcjonowanie.
Niezastosowanie żadnej lub zamontowanie niewłaściwej nasady na kominie skutkuje nie tylko problemami z uzyskaniem właściwego ciągu kominowego. Brak zakończenia przewodu kominowego w przypadku wystąpienia niekorzystnych warunków do zaistnienia wentylacji grawitacyjnej może uniemożliwić prawidłową wymianę powietrza w pomieszczeniu lub spowodować powstanie ciągu wstecznego.
Brak właściwej wentylacji w dłuższej perspektywie powoduje powstanie uczucia dyskomfortu oraz zwiększone zagrożenie wystąpienia wilgoci. Powstawanie ciągu wstecznego może rodzić dużo poważniejsze zagrożenia: brak właściwej wentylacji nawiewnej może spowodować, że przewody wentylacji wywiewnej będą funkcjonowały jako nawiew.
Może także dochodzić do cofania się spalin, co w przypadku stosowania na przykład piecyków łazienkowych bez zabezpieczeń na wypadek cofnięcia się spalin, może spowodować zagrożenie dla zdrowia i życia mieszkańców budynku.
Nasady na przewody spalinowe powinny być wykonane z blachy nierdzewnej, która zagwarantuje długowieczność i odporność na szkodliwe wydzieliny powstające w procesie spalania.
Nasada wykonana z blachy ocynkowanej zamontowana na kominie dymowym nie wytrzyma dłużej niż jeden sezon grzewczy, po czym ulegnie przepaleniu lub przerdzewieje - co z kolei spowoduje, że zamiast wspomagać ciąg kominowy. może blokować wywiew spalin.