Dom zwykle kojarzy się z przyjazną atmosferą i komfortem. Niezbędnym czynnikiem wpływającym na samopoczucie mieszkańców jest powietrze. Oddychając nim na co dzień, niemal zapominamy o jego istnieniu. O problemie właściwej wymiany powietrza przypominamy sobie dopiero wówczas, gdy w domu pojawia się nieświeży zapach towarzyszący wilgoci lub odwrotnie – gdy powietrze jest przesuszone, a my czujemy się zmęczeni, odczuwamy suchość w oczach czy gardle.
W powietrzu pomieszczeń wewnętrznych koncentrują się zanieczyszczenia, takie jak dwutlenek węgla, kurz, pyłki czy para wodna. Nadmiar pary skrapla się na ścianach, powodując wilgoć, a w następstwie rozwój grzybów i pleśni. Dla zapewnienia prawidłowej wymiany powietrza niezbędna jest wentylacja.
Decyzję o montażu instalacji wentylacyjnej należy podjąć już na etapie projektowania domu lub planowanego remontu. Instalacje wentylacyjne dzielą się na mechaniczne, grawitacyjne i hybrydowe – które są kombinacją dwóch wcześniejszych rodzajów.
Dla bardziej efektywnej wymiany powietrza stosuje się wentylację mechaniczną nawiewną i wywiewno-nawiewną. Czy warto? Zdecydowanie tak. Możliwość sterowania intensywnością wietrzenia pomieszczeń zależnie od tego, co robimy czy ile osób przebywa w pomieszczeniu, wpływa niewątpliwie na poprawę komfortu mieszkańców i ewentualnych gości. Strumień powietrza nawiewanego powinien równoważyć ilość powietrza wywiewanego z pomieszczeń. Dzięki zastosowaniu wentylacji mechanicznej można sterować tymi parametrami.
Rozwiązanie to ma wiele zalet. Ruch powietrza wywołuje wentylator. Nawiewane powietrze może być filtrowane, co zmniejsza ilość pyłków i zanieczyszczeń. Dzięki możliwości zastosowania szczelnych okien i drzwi, do pomieszczeń nie dobiegają hałasy z zewnątrz. Sama instalacja wentylacyjna nie powoduje hałasu w domu – specjalne tłumiki i izolacje akustyczne skutecznie tłumią odgłosy związane z przemieszczaniem się strumienia powietrza. Sercem instalacji wentylacyjnej jest w tym przypadku rekuperator – w odróżnieniu od starych niedrożnych kominów, nowoczesne urządzenie umożliwiające zapewnienie komfortu klimatycznego w pomieszczeniach.
Rekuperator to urządzenie, w którym dochodzi do styku powietrza nawiewanego z wywiewanym – przy czym strumienie nie mieszają się. Za sprawą wymiennika, znajdującego się wewnątrz rekuperatora, powietrze usuwane z pomieszczeń oddaje ciepło i wilgoć, które ogrzewają i nawilżają powietrze z zewnątrz. Szczególnie sprawdza się to w zimie, dzięki wymiennikom potrzeba mniej energii na dogrzanie powietrza, ma ono też lepszą wilgotność, mimo wysuszania przez systemy grzewcze. 
Sprawdź ofertę central rekuperacyjnych
Poza sezonem grzewczym wentylację mechaniczną można wspomagać poprzez częste otwieranie okien, co umożliwia stały dostęp świeżego powietrza do pomieszczeń. Nie należy tego lekceważyć, gdyż od prawidłowej wentylacji zależy nasze samopoczucie i stan zdrowia. Mimo że wykonanie wentylacji mechanicznej w budynku wiąże się z poniesieniem określonych kosztów, nie sposób zapomnieć o tym, że jest to inwestycja w zdrowie i komfort użytkowników pomieszczeń.
Rosnące ceny ogrzewania i energii zmuszają osoby planujące budowę lub remont domu do poszukiwania oszczędności. Szukając sposobów na obniżenie kosztów eksploatacji budynku, warto zwrócić uwagę na odpowiednią izolację przewodów wentylacyjnych. Wpływa ona nie tylko na koszt ogrzewania i chłodzenia obiektu, ale także na komfort mieszkańców budynku i trwałość całego systemu.
Izolacja cieplna składa się z dwóch warstw: właściwej izolacji cieplnej oraz warstwy chroniącej izolację właściwą przed uszkodzeniami mechanicznymi i oddziaływaniem środowiska. Instalacje sanitarne izoluje się w celu ograniczenia strat przesyłanego ciepła, ochrony przed działaniem wody i wilgoci oraz izolacji akustycznej. Straty lub zyski ciepła w instalacji są tym większe, im większa jest różnica pomiędzy transportowanym medium a otoczeniem.
Brak izolacji może uniemożliwiać utrzymanie w pomieszczeniach komfortu cieplnego na zakładanym poziomie, a także przyczynić się do wzrostu kosztów utrzymania obiektu. Kondensacja pary wodnej na powierzchni kanałów przyczynia się do powstawania korozji, a co za tym idzie do zmniejszenia ich wydajności i zmniejszenia żywotności całej instalacji. Co więcej, nadmierna wilgoć wewnątrz kanałów tworzy idealne środowisko dla rozwoju bakterii i pogarszajakość doprowadzanego powietrza.
Na rynku znajduje się wiele rodzajów otulin zarówno z tworzyw sztucznych, jak i naturalnych. Popularne rodzaje stosowane do izolacji instalacji wentylacyjnych to:
Otuliny z wełny mineralnej charakteryzują się znaczną wytrzymałością termiczną, a dzięki swojej włóknistej strukturze dobrze wyciszają hałas pochodzący z instalacji. Maty z wełny mineralnej pokryte są zbrojoną folią aluminiową. Wełna jest odporna na degradację spowodowaną mikroorganizmami, a jej współczynnik przewodzenia ciepła (λ) wynosi od 0,030 do 0,045 W/(m·K). Takie otuliny są najbezpieczniejszym rozwiązaniem pod względem pożarowym, mają klasę palności A1 oraz spełniają warunek nierozprzestrzeniania ognia.
Otuliny kauczukowe charakteryzujące się niskim współczynnikiem przewodzenia ciepła λ (ok. 0,035 W/(m·K)) i zamkniętą strukturą komórkową, która zapewnia doskonałe właściwości termoizolacyjne w wyniku ograniczeniu wymiany ciepła. Elastomerowa pianka kauczukowa ma również wysoką odpornością na dyfuzję pary wodnej, co zapobiega skraplaniu i wnikaniu wilgoci – głównej przyczyny korozji na powierzchni rur i kanałów.
Maty kauczukowe występują w odmianie z warstwą samoprzylepną, co bardzo ułatwia proces montażu. Ze względu na elastyczność izolacji kauczukowej można ją dopasować praktycznie do każdego kształtu izolowanego kanału czy kształtki. Zakres roboczej temperatury dla tego rodzaju otulin może sięgać wartości od –200°C do nawet +175°C.
Alternatywnym rozwiązaniem do izolacji kanałów na placu budowy jest wybór preizolowanych komponentów z grupy produktów FOAM System, tj. kanałów spiralnych i elementów łącznikowych (kolanka, trójniki, złączki nyplowe i mufowe, redukcje) wyposażonych w uszczelki z EPDM i otulinę kauczukową.
Sprawdź dane techniczne FOAM system
Izolacja w postaci maty jest dostępna w 4 grubościach: 9, 13, 19 oraz 25 mm. Dzięki temu, że mata jest zamontowana bezpośrednio na kształtkach i kanałach okrągłych, czas montażu instalacji wentylacyjnej ulega znacznemu skróceniu.
Wykorzystywana w systemie uszczelka bazuje na homogenicznej gumie EPDM. Jest ona zamocowana na końcu kształtki i solidnie przymocowana po obwodzie poprzez wywiniętą krawędź kształtki. Takie wykonanie gwarantuje, że uszczelka, niezależnie od warunków montażu, zawsze pozostaje na swoim miejscu.
Na potrzeby łączenia elementów należących do FOAM System można zastosować taśmę samoprzylepną wykonaną z pianki gumowej FOAM-TAPE.
EPP to system gotowych kanałów i kształtek wykorzystujący zalety spienionego polipropylenu. Najważniejsze cechy produktu to: sztywność konstrukcji, lekkość, łatwość montażu oraz dobra izolacyjność cieplna. Kanały EPP są stosowane np. jako odcinki instalacji czerpnej i wyrzutowej w domowych systemach rekuperacji. Nie wymagają dodatkowej izolacji (gdyż sam materiał jest już izolatorem), co znacznie skraca czas montażu.
Pełna oferta rur EPP do rekuperacji
Każdy element można łatwo i szybko zamocować, ponieważ nie trzeba stosować dodatkowych łączników ani wkrętów. Dodatkowo spieniony polipropylen łatwo jest przeciąć przy użyciu ręcznych narzędzi. System eliminuje również powstawanie mostków cieplnych. Z powodu niskiej wagi elementów system podwieszeń jest praktycznie zbędny. Jeśli potrzebne są dodatkowe zawiesia, można użyć standardowych obejm.
W przypadku instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych ważną funkcją izolacji jest ochrona przeciwkondensacyjna. Jest ona szczególnie istotna na odcinkach przewodów z zimnym medium w ciepłym pomieszczeniu oraz z ciepłym medium w pomieszczeniu nieogrzewanym.
Aby uniknąć skraplania pary wodnej, temperatura chronionej powierzchni musi być wyższa od punktu rosy. Jest to wartość temperatury powietrza, do jakiej musi się ochłodzić, aby osiągnąć stan nasycenia parą wodną.
Należy pamiętać, że woda gromadząca się w izolacji negatywnie wpływa na jej właściwości – wraz ze wzrostem wilgotności materiału rośnie również jego współczynnik przewodzenia ciepła. Powoduje to zwiększone straty ciepła lub chłodu, czyli większe zużycie energii. Wilgotne środowisko sprzyja również korozji oraz powstawaniu grzybów i pleśni. Warto dołożyć wszelkich starań, aby tego uniknąć, ponieważ naprawa zniszczonej instalacji i izolacji może być naprawdę kosztowna.
Nie bez znaczenia pozostaje dobranie odpowiedniej grubości otuliny przez projektanta instalacji. Gdy jest dobrze dobrana, zapewnia korzystny rozkład temperatury w warstwie izolacji.
Dobór jej grubości następuje zgodnie z zasadą, że temperatura na powierzchni kanału powinna być taka sama jak temperatura otoczenia. Zagadnienie izolacyjności elementów budowlanych jest regulowane przepisami określonymi w Rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 5 lipca 2013 r., zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Od 01.01.2021 r. obowiązują bardziej rygorystyczne wymagania, co do współczynników przenikania ciepła elementów budowlanych, które są potocznie nazywane standardem WT 2021.
Przy wyborze rodzaju otuliny powinniśmy wziąć pod uwagę
Nie bez znaczenia będą również właściwości materiału izolującego, takie jak gęstość, paroprzepuszczalność, właściwości ekologiczne (chemiczne, biologiczne, możliwość pylenia, toksyczność) oraz wytrzymałość mechaniczna.
Wybierając izolację warto również wziąć pod uwagę właściwości użytkowe, takie jak łatwość montażu.
Jeśli zależy nam na dobrej cenie, to najtańsza z przedstawionych rozwiązań jest izolacja z wełny mineralnej. Jest również najbezpieczniejsza pod względem pożarowym, ponieważ posiada najwyższą klasę palności A1. Niestety czas montażu instalacji jest w tym przypadku najdłuższy.
O wiele szybszym rozwiązaniem są preizolowane kanały i kształtki oraz gotowe systemy niewymagające izolacji. Oczywiście wiąże się to również z wyższą ceną, jednak warto wziąć pod uwagę oszczędność na robociźnie. W porównaniu do wełny mineralnej, elementy EPP oraz z izolacją kauczukowa charakteryzują się również wyższą odpornością na dyfuzję pary wodnej.
Chcesz się dowiedzieć więcej? Przeczytaj inne artykuły na temat rekuperacji:
Potrzebujesz Wykonawcy instalacji rekuperacji? – napisz na handlowy@alnor.com.pl wraz z informacją o województwie lub miejscowości w której jest budowany dom. Polecimy Ci naszych zaufanych Instalatorów.