Jaki rekuperator wybrać? 5 pytań jakie musisz sobie zadać

Rekuperator - jaki wybrać

Decyzja zapadła. Zamiast wentylacji grawitacyjnej, zainstalujemy wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła. Pytanie: jaki rekuperator wybrać? Nie jest to łatwa decyzja bo jest to inwestycja na lata, a „pomyłka” może się wiązać z kosztem od 5 tys do nawet 20 tys za centralę w wersji “premium”.

Ilość parametrów i zmiennych jakie wpływają na to czym się różnią od siebie dostępne na rynku centrale może być przytłaczająca. Dlatego wybraliśmy 5 najważniejszych rzeczy, które (wg nas) powinieneś wziąć pod uwagę wybierając rekuperator. 


Wydajność rekuperatora

W pierwszej kolejności aby zrobić wstępną selekcję produktową musimy ustalić jaka powinna być wydajność rekuperatora. Dobór wydajności, czyli ilość powietrza na m3/h zależy od ilości domowników i pomieszczeń. Zgodnie z wytycznymi unijnymi powinno się dostarczyć (tzn. nawiać przefiltrowanego powietrza) 20-30 m3/h na mieszkańca, ale do każdej sypialni i pokoju dziennego. I taką samą ilość powietrza musimy usunąć z tzw. pomieszczeń brudnych/mokrych, czyli łazienki, toalety i kuchni, pamiętając o przepisach określających minimalne wyciągi z tych pomieszczeń.

Na przykład, dla domu o powierzchni 150-200m2 w którym będzie mieszkała czteroosobowa rodzina, szukamy centrali o wydajności 350 m3/h.  Określenie wydajności jest kluczowe ponieważ zakup za małej centrali do naszej instalacji wentylacyjnej będzie oznaczał, że nie będzie ona pełniła swojej funkcji. Tzn. nie nastąpi prawidłowa wymiana powietrza w naszym domu – co jest głównym zadaniem systemu wentylacyjnego.

Co więcej dobrą praktyką przy doborze centrali jest wyliczenie wydajności tak by pracowała na ok 70% (lub nawet mniej) swojej maksymalnej wydajności. Będzie cichsza, zużyje mniej prądu i przede wszystkim zostanie zapas na przewietrzanie lub zwiększenie zapotrzebowania.


Montaż rekuperatora

Mamy już dobraną jednostkę o właściwej wydajności. Teraz określamy – przez MY mamy na myśli właściciela domu wspólnie z biurem projektowym lub instalatorem:

1. GDZIE będzie zamontowany rekuperator, np. na poddaszu czy w pomieszczeniu gospodarczym
2. ILE mamy miejsca, a tym samym jaki sposób montażu będzie potrzebny - podsufitowy, podłogowy lub ścienny

Rekuperator sposób montażu

3. JAKI układ króćców przyłączeniowych: od góry czy z boku

Rekuperatory - sposób montażu

Gdy każdy centymetr przestrzeni jest na wagę złota, możemy postawić na rekuperator podwieszany, czyli centralę która ma płaską konstrukcję jest podwieszana bezpośrednio pod sufitem. Kolejnym typem centrali, która pomoże nam zaoszczędzić miejsce są rekuperatory o kompaktowych wymiarach, które z powodzeniem zmieszczą się np. w szafce w pralni.

Rekuperator ścienny - sposób montażu

Rozwiązaniem dla starszych budynków, w szczególności w trakcie termomodernizacji, gdzie montaż tradycyjnego systemu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła bywa trudny a czasem niemożliwy, rekomendujemy rekuperatory ścienne. Rekuperatory ścienne są jednostkami bezkanałowymi, czyli nie musimy się martwić gdzie rozmieścić sieć kanałów do rekuperacji. Instalujemy je wewnątrz ściany w każdym pomieszczeniu budynku. Wadą takich central może być niższy poziom filtracji powietrza oraz sprawność odzysku w porównaniu do tradycyjnych urządzeń. 

Więcej na temat Rekuperatorów Ściennych w Przewodniku o Rekuperacji Decentralnej


Klasy energetyczne rekuperatorów

Następnie przechodzimy do parametrów technicznych centrali rekuperacyjnej. Sprawdzamy etykietę energetyczną – znajdziesz ją albo w karcie produktu albo w instrukcji obsługi rekuperatora. Na etykiecie energetycznej mamy 3 parametry, jeden z nich już omówiliśmy czyli wydajność, kolejne to klasa energooszczędności oraz głośność, a dokładniej moc akustyczna.

Na klasę efektywności składa się odzysk ciepła i zużycie prądu. Powinna to być dla nas ważną informacją. I tak jak w przypadku pralki czy lodówki, najlepsza klasa to A+, potem A, B itd. Większość urządzeń na rynku ma klasę energetyczną A, ale jest kilka modeli które posiadają nawet klasę A+.  Klasa energetyczna to jasny wskaźnik dla klienta, że to jest urządzenie o dobrej efektywności.


Rekuperator - Głośność

Trzecim parametrem jest moc akustyczna, czyli głośność rekuperatora. Ta wartość informuje nas ile decybeli „produkuje” rekuperator od obudowy (Ważne: nie jest to głośność całej instalacji). W przypadku mocy akustycznej, to wiadomo im niższa wartość tym lepiej bo ciszej.

Warto zwrócić jednak uwagę, że nawet kilka decybeli różnicy między jedną centralą a druga może oznaczać że jedna z nich jest np. o połowę cichsza. Czasem 1-2 decybele mniej lub więcej może nie wydawać się dużą wartością, ale w rzeczywistości może nam pomóc wybrać cichy rekuperator. 


Rekuperator - Wymiennik ciepła
    

Rekuperatory możemy również podzielić na podstawie rodzaju wymiennika ciepła jakiego użyto do konstrukcji. Wymiennik jest niezwykle istotnym elementem budowy rekuperatora, to właśnie od niego zależy sprawność odzysku urządzenia. Podstawowy podział wymienników ciepła:

  • wymienniki obrotowe

  • wymienniki krzyżowe

  • wymienniki przeciwprądowe

Wymienniki ciepła do central rekuepracyjnych

Wymienniki obrotowe

Wymiennik obrotowy jest najstarszym typem wymiennika stosowanego w branży wentylacyjnej. Rekuperator z wymiennikiem obrotowym wyróżnia, oprócz odzysku ciepła, odzysk części wilgoci z powietrza usuwanego. Odzysk wilgoci może mieć szczególne znaczenie w klimacie gdzie mamy bardzo niskie temperatury, a przez to szronienie a nawet oblodzenie wymiennika może być problemem.  Rekuperatory z wymiennikiem obrotowym są popularne w suchym i zimnym klimacie, gdzie odzysk wilgoci jest bardzo pożądany. Między innymi dlatego rekuperator z wymiennikiem obrotowym jest bardzo popularnym wyborem w krajach skandynawskich.

"Wadą" rekuperatorów z wymiennikiem obrotowym jest niższa efektywność odzysku: 65-85%,  w porównaniu z wymiennikami płytowymi. Oraz większy stopień mieszania się strumieni powietrza. Aczkolwiek nowe rozwiązania w tej dziedzinie eliminują coraz skuteczniej tzw. EATR, czyli współczynnik przenoszenia powietrza wywiewanego. 


Wymienniki krzyżowe i przeciwprądowe

Jeszcze kilka lat temu w Polsce popularne były wymienniki obrotowe (czyli regeneracyjne), obecnie jednak zmienia się ta tendencja na korzyść  rekuperatorów z wymiennikiem krzyżowym i przeciwprądowe (czyli tzw. wymienniki rekuperacyjne, płytowe)

Wymiennik krzyżowy to konstrukcja w którym strumienie powietrza przepływają krzyżowo. Oddzielone są od siebie cienkimi płytami które pozwalają na przepływ ciepła bez mieszania się obu strumieni. 

Efektywność odzysku ciepła  w takich wymiennikach zawiera się w przedziale 50-75%. Ze względu na stosunkowo niską efektywność odzysku są coraz rzadziej używane w urządzeniach przeznaczonych na rynek domowy jak i w dużych centralach. Ich zaletą jest prosta budowa i niski koszt produkcji. Wadą brak odzysku wilgoci i możliwość szronienia wymiennika w temperaturach poniżej 0˚C.

Wymienniki przeciwprądowe zbudowane są podobnie (płyty) aczkolwiek strumienie prowadzone są dodatkowo w przeciwprądzie, przez co wzrasta znacząco odzysk ciepła (powyżej 90%) co sprawia, że są to obecnie najsprawniejsze wymienniki dostępne na rynku urządzeń wentylacyjnych.  

Sprawdź rekuperatory z wymiennikiem przeciwprądowym


Wymienniki przeciwprądowe entalpiczne

Wymiennik przeciwprądowy entalpiczny (z odzyskiem wilgoci) – z zewnątrz taki wymiennik wygląda tak samo jak zwykły wymiennik przeciwprądowy. Różnica jest w materiale z którego wykonane są lamele, czyli przegrody oddzielające oba strumienie powietrza. Są one zrobione z materiałów które przepuszczają cząsteczki pary wodnej, nie przepuszczając przy tym innych gazów lub zanieczyszczeń.

Na rynku dostępne są dwa rozwiązania: lamele z celulozy oraz lamele z polimerów. Pierwsze rozwiązanie jest stosunkowo tanie jednak ulega degradacji w czasie użytkowania. Po około 10 latach taki wymiennik może wymagać wymiany  na nowy. Drugie rozwiązanie jest droższe, natomiast jego trwałość jest szacowana na wiele lat.
Wymiennik entalpiczny

Zaletą takich wymienników jest utrzymywanie wilgotności względnej w pomieszczeniach na komfortowym poziomie w trakcie sezonu grzewczego oraz większa odporność na szronienie (algorytmy odszraniania mogą być uruchamiane przy niższych temperaturach w porównaniu ze zwykłymi wymiennikami) co przekłada się na lepszy, średnioroczny odzysk ciepła. Ponadto wymiennik entalpiczny odzyskuje tzw. ciepło utajone, co podnosi jego rzeczywistą sprawność. 

Sprawdź nasze rekuperatory z wymiennikiem entalpicznym


Wymiennik Ciepła a strefa klimatyczna

Czy przy wyborze rekuperatora strefa klimatyczna ma znaczenie? Zdecydowanie tak.  Natomiast, dzięki temu, że Polska znajduje się w umiarkowanej strefie klimatycznej, nie mamy ograniczeń co do tego rekuperator z jakim wymiennikiem wybrać.

Jak już wspominaliśmy (patrz. Wymienniki Obrotowe), wymienniki obrotowe montuje się częściej w klimatach chłodnych, ze względu na zagrożenie oblodzeniem wymiennika przy niższych temperaturach. W przypadku rekuperatora z wymiennikiem krzyżowym czy przeciwprądowych minusem jest to, że mogą się oblodzić i w konsekwencji uszkodzić. Dlatego rekuperator z wymiennikiem krzyżowym jest wyposażony w specjalny system przeciwdziałający temu oblodzeniu, na przykład w postaci algorytmu przeciwzamrożeniowego lub przez montaż dodatkowej nagrzewnicy.

Podsumowując, wymieniliśmy 5 aspektów, które uważamy za kluczowe przy wyborze rekuperatora. Czy to wszystko? Absolutnie nie. Natomiast, jeśli już określimy powyższe paramatery możemy wchodzić w szczegóły, takie jak:

  • Sterowanie centralą - Sprawdź nasz artykuł na ten temat Jak sterować rekuperacją? – najlepsze rozwiązania
  • Czy centrala posiada wbudowaną nagrzewnicę?
  • Jakie filtry powietrza są w zestawie oraz jaki jest ich koszt (cena filtrów wpływa na koszt ekploatacji rekuperatora)? Przeczytaj nasz artykuł Filtry do rekuperatorów
  • Jakie są dodatkowe akcesoria lub funkcje centrali?
  • Design centrali, czyli po prostu czy wizualnie nam się podoba, itd. 

Więcej informacji na temat rekuperacji i wentylacji znajdziesz w naszej Bazie Wiedzy lub skorzystaj z naszego czatu z ekspertami ds. rekuperacji. Bezpłatnie doradzimy, wycenimy i polecimy sprawdzonych instalatorów rekuperacji w Twojej okolicy. 

Jesteś instalatorem i chciałbyś nawiązać współpracę? Napisz do nas rekuperacja@alnor.com.pl - umówimy się na rozmowę i jak stwierdzimy, że obie strony będą zadowolone z współpracy, zaprosimy cię na szkolenie z naszych produktów. 

REKUPERACJA
PROJEKTOWANIE
x
Alnor Systemy Wentylacji
Aleja Krakowska 10
05-552 Wola Mrokowska
Polska

tel. +48 22 737 40 00