Skrzynka rozprężna to element przyłączeniowy w instalacji wentylacyjnej, na który montujemy anemostaty nawiewne i wywiewne. Skrzynki rozprężne stosowane są zarówno w wentylacji budynków wielkopowierzchniowych gdzie często pełnią również funkcję tłumiącą (tj. wygłuszają hałas powstały w instalacji) jak i w domach mieszkalnych.
W tym artykule skupimy się wyłącznie na skrzynkach rozprężnych stosowanych w wentylacji domowej z odzyskiem ciepła (rekuperacji). Skrzynki te służą do łączenia przewodów oraz zaworów wentylacyjnych (anemostatów).
Najpopularniejszymi materiałami z których wykonane są skrzynki rozprężne są stal ocynkowana oraz tworzywa sztuczne. Jak w przypadku wielu produktów, zarówno puszki metalowe jak i z tworzyw sztucznych mają zwolenników oraz zażartych przeciwników.
Na wstępie “przyznamy się” że nie jesteśmy bezstronni w tym sporze bo od lat produkujemy skrzynki rozprężne z blachy ocynkowanej i kwasoodpornej. Nie oznacza to jednak, że nie potrafimy docenić zalet systemu rozdzielaczowego opartego na puszkach plastikowych. Dlatego sami zdecydowaliśmy się wprowadzić do oferty skrzynki rozprężne z tworzywa sztucznego - ze spienionego polipropylenu (EPP) jako alternatywę.
Najpopularniejszym metalem z którego produkowane są skrzynki rozprężne jest blacha ocynkowana. Natomiast, z powodu wyższej odporności na korozję dostępne są również wersje wykonane ze stali kwasoopornej (lub połączenie stali kwasoodpornej i tworzywa sztucznego).
Jaka jest ich największa zaleta? Niepalność. Żadne z tworzyw sztucznych nie jest w stanie w tej kwestii konkurować ze stalą. Warunki techniczne określają, że system wentylacji powinien być wykonany z elementów niepalnych.
W naszej ofercie mamy dostępne kilka rodzajów puszek rozprężnych ze stali ocynkowanej:
skrzynka rozprężna z uszczelką na króćcach z:
skrzynka rozprężna bez uszczelki (FLX-PRO)
skrzynka rozprężna z izolacją wewnętrzną z maty kauczukowej (FLX-PLI)
skrzynka rozprężna do kratek wentylacyjnych (FLX-PLO-MOV)
Pełna oferta skrzynek rozprężnych i rozdzielaczowych
*Dostępne są również puszki rozprężne z odejściem o przekroju owalnym (FLX-PRV) do płaskich, owalnych przewodów wentylacyjnych. Obudowa skrzynek FLX-PRV wykonana jest ze stali ocynkowane, a odejścia o przekroju owalnym z tworzywa.
Skrzynki rozprężne FLX-PLO-EPP są wykonane z wysokiej jakości tworzyw sztucznych o dużej wytrzymałości mechanicznej (większej niż w przypadku produktu alternatywnego z blachy). Obudowa skrzynki jest wykonana z EPP, króćce przyłączeniowe do przewodów półsztywnych z tworzywa ABS, a uszczelki zamontowane na króćcach z TPE.
Spieniony polipropylen (EPP) charakteryzuje niska waga i duża elastyczność, przez co możliwe jest praktycznie dowolne formowanie kształtu produktu. Dzięki temu, mogliśmy nadać aerodynamiczny kształt puszce, gwarantując niskie opory przepływu. EPP ma również dobre właściwości cieplne, pełni podwójna rolę: korpusu skrzynki oraz warstwy izolacji.
Dostępne modele puszek z EPP:
*Należy zamówić dodatkową redukcję do kołnierza z Ø125 mm na Ø 100 mm
Nieszczelna instalacja wentylacyjna drastycznie zmniejsza wydajność centrali rekuperacyjnej, a tym samym całego systemu. Z powodu przecieków w instalacji, część powietrza nie dociera do miejsca docelowego, a więc nie zachodzi pełna wymiana powietrza. Dlatego tak istotne jest aby każde połączenie było szczelne, dotyczy to również puszek rozprężnych.
W przypadku puszek rozprężnych bez uszczelek (FLX-PRO) na króćcach przyłączeniowych, szczelność systemu w dużej mierze zależy od umiejętności instalatora. Ponieważ to on musi sam zadbać o dokładne uszczelnienie i zabezpieczenie wszystkich połączeń taśmą izolacyjną.
Skrzynki rozprężne z uszczelką EPDM (FLX-PLO) zapewniają klasę szczelności C oraz eliminują potrzebę stosowania dodatkowych uszczelniaczy. Instalator łączy puszkę i kanał HDPE na wcisk, tj. nakłada przewód na króciec przyłączeniowy i dociska do momentu kliknięcia.
Dla stabilniejszego połączenia, mamy w ofercie puszki z klipsami zabezpieczającymi przewód przed wysunięciem podczas montażu
( FLX-PLO-75-...-H).
System dystrybucji powietrza oparty na skrzynkach rozprężnych z EPP osiąga szczelność w klasie C. Połączenie skrzynki EPP z przewodem fi 75 jest mocne i bezpieczne dzięki 3 rozwiązaniom konstrukcyjnym:
Nie musimy dodatkowo uszczelniać połączenia skrzynki rozprężnej EPP z przewodem półsztywnym taśmą izolacyjną jak w przypadku metalowych skrzynek bez uszczelek.
Aerodynamiczny kształt wewnętrzny skrzynki z EPP obniża opory powietrza. Skrzynki rozprężne ze spienionego polipropylenu mają znacznie mniejsze spadki ciśnienia w porównaniu do standardowych metalowych odpowiedników dostępnych na rynku. Poniższy wykres porównuje puszki metalowe FLX-PLO oraz z FLX-PLO-EPP.
Izolacja termiczna
Niezaizolowana lub błędnie zaizolowana instalacja to kolejny z częstszych błędów montażowych, które wpływają na pracę systemu wentylacji mechanicznej. Zaizolować powinniśmy sieci przewód wraz ze skrzynkami rozprężnymi i rozdzielaczami w szczególności gdy są zamontowane w nieogrzewanym pomieszczeniu.
O ile metalowe puszki rozprężne potrzebują dodatkowej warstwy izolacji, to zastosowany w skrzynkach FLX-PLO-EPP spieniony polipropylen pełni rolę izolatora termicznego. EPP jest materiałem izolacyjnym λ=0,039, tym samym, nie ma potrzeby stosowania dodatkowej warstwy izolacji. Kształt puszki również wpływa na ograniczenie strat ciepła.
Zarówno w przypadku puszek metalowych jak i ze spienionego polipropylenu, przewód wentylacyjny mocujemy na wcisk. Kanał półsztywny jest nasuwany na nyplowe uszczelkowe króćce w puszkach FLX-PLO i FLX-PLO-EPP lub wsuwany w mufowe odejścia z uszczelkami doczołowymi FLX-PRO.
Dla pewniejszego i stabilnego przymocowania przewodu do puszki - skrzynka EPP prócz uszczelek na króćcach posiada obudowę z EPP która “nachodzi” na kanał, dodatkowo utrzymuje go w miejscu i chroni przed wysunięciem.
Nasze skrzynki rozprężne są wyposażone w uchwyty montażowe ułatwiające instalację. Metalowe puszki rozprężne u góry i u dołu obudowy mają przymocowane 2 blaszki. Skrzynki rozprężne z EPP posiadają 3 otwory przelotowe ze zmienną średnicą umożliwiające przykręcenie puszki do podłoża za pomocą wkrętów.
Puszki rozprężne montujemy również przy użyciu taśmy perforowanej. Skrzynka rozprężna EPP posiada specjalne prowadnice które po przykręceniu taśmy perforowanej gwarantują stabilność montażu puszki w pozycji zarówno sufitowej jak i podłogowej oraz zabezpieczają przed przesunięcie puszki.
Kołnierz w puszkach EPP do którego mocuje się anemostat ma możliwość płynnej regulacji wysokości poprzez odcinanie nadmiaru materiału do momentu otrzymania pożądanej wysokości.
W tym celu, na kołnierzu są specjalne wyżłobienia (tory) ułatwiające odcinanie poszczególnych sekcji. Dodatkowo na kołnierzu znajdują się pomocnicze oznaczenia wysokości ( „40” i „60”).
Ostateczny werdykt: Skrzynka rozprężna stalowa czy z tworzywa? Nie ma jedynej, właściwej odpowiedzi, ale by ułatwić podjęcie decyzji, poniżej przedstawiamy tabelę z porównaniem najważniejszych parametrów.
| Model Puszki | FLX-PLO/FLX-PRO | FLX-PLO-EPP |
| Rodzaj materiału | blacha ocynkowana lub kwasoodporna + uszczelka EPDM |
korpus puszki z EPP, króćce ABS + uszczelka TPE |
| Wymiary | link do karty technicznej | link do karty technicznej |
| Średnica przewodów FLX-HDPE [mm] |
50,63,75 oraz 90 | 75 |
| Odporność na korozję | częściowo | 100% |
| Montaż | strop, warstwa izolacji, sufit podwieszany |
strop, warstwa izolacji, sufit podwieszany |
| Szczelność (PN-EN 12237) | C | C |
| Konstrukcja |
odejście mufowe (-F) lub |
odejście mufowe pod anemostat; |
| Izolacja termiczna | opcja | TAK |
| Czy potrzeba dodatkowo izolować puszki? |
TAK | NIE |
| Palność | niepalny | palny |
| Czy są puszki rozdzielaczowe? | TAK Pełna oferta rozdzielaczy |
Trwają prace... |
| Czy są puszki przelotowe? | TAK | Trwają prace... |
| Spadki ciśnień | niskie | bardzo niskie |
Szukasz więcej informacji na temat wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła? Sprawdź nasze TOP 5 artykułów na temat rekuperacji:
Więcej informacji na temat rekuperacji i wentylacji znajdziesz w naszej Bazie Wiedzy lub skorzystaj z naszego czatu z ekspertami ds. rekuperacji. Bezpłatnie doradzimy, wycenimy i polecimy sprawdzonych instalatorów rekuperacji w Twojej okolicy.